Wat is Primaire Afweer?
Primaire Afweer is één van de vijf afweermechanismen uit de theorie van Past Reality Integration (PRI). Primaire Afweer kenmerkt zich door een lage energie (somberheid, onzekerheid, eenzaamheid) en de aandacht die zich naar binnen richt. Gedachten die horen bij de primaire afweer zijn:
“Ik kan het niet.”
“Ik ben schuldig.”
“Ik ben slecht.”
En alle varianten daarop. Het oordeel is dus op jezelf gericht vanuit de Primaire Afweer. Dit maakt somber en kan depressieve klachten en zelfs suïcidaliteit tot gevolg hebben: “Ik stel niets voor, dus kan ik beter niet leven.” Of: “Ik ben iedereen tot last, het is beter als ik er niet meer ben.”
Als je dit herkent, dan wil ik je op het hart drukken dat dit een illusie is. De inhoud van de afweer (bijv. de gedachte dat je er niet toe doet en beter dood zou kunnen zijn) functioneert als afleiding van onze oude pijn: de pijn die wij hebben moeten verdringen als kind toen wij niet kregen wat we nodig hadden en nog te klein waren om dit zelf te verwerken. Het is ons psychisch immuunsysteem dat deze pijn heeft afgevoerd en ons er nog steeds tegen probeert te beschermen. En met succes, want de Primaire Afweer zorgt ervoor dat we ons in onszelf keren en niet zien wat er in de buitenwereld gebeurt waardoor wij geraakt zijn. Maar als volwassenen hoeven we niet meer beschermd te worden, omdat we nu voor onszelf kunnen zorgen. Wat we over onszelf denken vanuit de Primaire Afweer is dus een illusie. Puur een afleidingsmechanisme. Op deze pagina leg ik je meer uit over de ontwikkeling van ons psychisch immuunsysteem.
Primaire Afweer en depressie
Primaire Afweer is de voornaamste afweer die een rol speelt bij depressieve klachten. Het gaat gepaard met negatieve gedachten over jezelf, somberheid, het gevoel dat alles te veel en te zwaar voor je is of dat je het niet kan. Maar ook de schuldgevoelens en schaamte tegenover je omgeving over het feit dat het niet goed met je gaat vallen hier onder. Primaire Afweer zit zo in elkaar dat het alles in je leven mee zal nemen in deze illusie. Dat is ook de reden dat veel mensen depressie omschrijven als een zware, grijze deken die over hun hele leven ligt. De somberheid beperkt zich niet tot één levensgebied, maar strekt zich uit over de hele linie. Gedachten aan of poging tot zelfmoord kan, zoals ik eerder ook al schreef, hier in het verlengde liggen. Dat valt dus ook onder de Primaire Afweer.
Hoe laat ik de Primaire Afweer los?
Het eerste en belangrijkste om je te beseffen is dat alles wat je vanuit de Primaire Afweer over jezelf denkt, een illusie is. Het is dus niet waar. Hoe overtuigend het ook klinkt en hoeveel argumenten je er ook voor aan kunt dragen: zolang we in een afweer gevangen zitten zien we de wereld door de bril van het kindje dat we waren, en kunnen we dus nooit iets zeggen over wat er werkelijk aan de hand is.
De Primaire Afweer loslaten is makkelijker gezegd dan gedaan. Daarom verwijs ik je naar mijn gratis eBook Ook jij kan gelukkig zijn waarin ik je uitleg hoe je de Primaire Afweer bij jezelf kunt herkennen en de illusie kunt gaan loslaten.
Vond je dit interessant en wil je graag meer leren over PRI en de afweren? Ik heb een lijst met lees-, kijk- en luistertips voor je gemaakt!
Benieuwd hoe hoog jij scoort op de Primaire Afweer? Je kunt zelf de afweerprofieltest doen via de website van PRI!